Phân biệt Mèo lớn

Giữa các loài mèo lớn

Sư tử đực (trên) và sư tử cái (dưới) có thể dễ dàng phân biệt qua cái bờm đặc trưng

Việc phân biệt các loài mèo lớn đôi khi cũng gặp khó khăn, nhất là những loài dị hình lưỡng tính không rõ rệt gồm 03/4 loài mèo lớn, báo săn, báo sư tử thì khá khó trong việc xác định con đực và con cái. Ngoài ra, việc phân biệt giữa báo hoa maibáo đốm cũng không hề đơn giản vì hai loài này rất giống nhau đến gần như lầm lẫm. Hổ là loài có thể dễ dàng phân biệt với các loài mèo lớn khác với đặc trưng là bộ lông sọc vằn vện không lẫn vào đâu được, chỉ có hổ và mèo là thuộc nhóm họ mèo có sọc, chỉ khó là việc phân biệt được hổ đực với hổ cái.

Báo sư tử nhìn xa trông khá giống một con sư tử cái cở nhỏ hoặc sư tử đực còn non (vì vậy chúng còn được gọi là báo "sư tử" hay sư tử núi) do chúng là những loài mèo không có họa tiết trên bộ lông, cả hai loài đều có bộ lông không tạp màu và có màu nâu vàng, nhưng vẫn phân biệt được do cấu trúc của chúng mông dốc lên, phân thân sau to hơn thân trước (phù hợp cho những cú bật nhảy), trái ngược với sư tử thực thụ, cái đầu của báo sư tử có kích cở nhỏ so với tương quan cơ thể trái với sư tử, đuôi chúng không có chỏm lông, và điều hiển nhiên là báo sư tử có kích cở nhỏ hơn rất nhiều so với sư tử, kể cả sư tử cái, báo sư tử thì có vệt đen như tuyến lệ trên mặt. Báo sư tử có họ hàng gần với báo hoa mai hơn là sư tử.

Đối với sư tử đực thì rất dễ dàng nhận ra được bởi bờm của nó, dễ phân biệt với sư tử cái, cũng như phân biệt với bất kỳ loài động vật nào khác. Sư tử là thành viên duy nhất của gia đình mèo hiển thị hình thái lưỡng cực tình dục rõ ràng. Con đực mạnh hơn con cái, có đầu rộng hơn và bờm nổi bật, bao phủ phần lớn đầu, cổ, vai và ngực. Bờm thường có màu nâu hoặc màu vàng, rỉ sét và đen. Đặc điểm đặc biệt nhất ở sư tử là phân cuối đuôi có màu tối, riêng con đực có 1 túm lông ở cuối đuôi. Sư tử là loài thú họ mèo duy nhất có lông duôi, nhưng chức năng của chúng vẫn chưa được biết. Túm lông này chưa mọc lúc sư tử mới sinh, nhưng chúng bắt đầu phát triển khoảng 5 đến 2 tháng tuổi và dễ nhận biết ở tuổi bảy tháng. Sư tử là loài mèo duy nhất sống thành bầy đàn.

Sư tử cái và báo sư tử
Một con sư tử cái
Một con báo sư tử

Báo hoa và báo đốm

Sự đa dạng của các loài mèo lớn được gọi là báo cũng gây khó khăn khi phân biệt, nếu như báo săn hay báo tuyết cũng như nhiều loài báo khác có thể dễ dàng nhận ra ngay vì cấu trúc cơ thể đặc biệt không giống các loại báo khác thì sự khác nhau giữa báo đốm (Jaguar) và báo hoa mai (Leopard) lại khác nhau khá nhỏ. Nhiều người cảm thấy lúng túng khi phân biệt báo đốm và báo hoa mai là những sinh vật với nhiều đốm hoa thị trên thân mình, ngoài ra, báo hoa mai và báo đốm còn bị nhầm lẫn nhất vì ngoại hình khá giống nhau, nhiều phân loài báo đốm và báo hoa mai có kích thước khá giống nhau. Tuy vậy, báo hoa mai có thể dễ dàng phân biệt với báo đốm Mỹ nếu người ta biết nhìn vào những điểm cần thiết.

Báo hoa mai
  • Nhạt màu hơn, một số ngả sang màu xám
  • Hoa thị dày hơn, vòng hoa thị ít hơn (khoanh đốm nhỏ hơn)
  • Không có đốm nhỏ trong vòng hoa thị, giống bông hoa mai
  • Dỏng cao hơn
  • Thân gọn gàng hơn
  • Chân dài hơn
  • Đuôi dài hơn, cuộn lên
  • Đầu nhỏ hơn
  • Quai hàm nhỏ hơn
  • Tránh nước, giỏi leo trèo
  • Thường sống ở đồng cỏ, rừng thưa
  • Táo tợn vào khu dân cư, tấn công người và vật nuôi
  • Giết mồi bằng cắn nghẹt cổ
  • Tạp ăn hơn, ăn cả côn trùng, bọ hung, xác thối
  • Khoái khẩu: Thịt chó, thường xuyên trộm chó
  • Phân bố: Châu Phi và Châu Á
Báo đốm
  • Đậm màu hơn, một số có màu cam sậm
  • Hoa thị thưa hơn, khoanh đốm lớn hơn, vòng hoa thị nhiều hơn
  • Luôn có đốm nhỏ trong hoa thị (gọi là báo đốm)
  • Thấp lùn hơn
  • Chắc nịch, cơ bắp hơn
  • Chân ngắn hơn
  • Đuôi ngắn cũn
  • Đầu to hơn
  • Quai hàm lớn hơn
  • Thích nước, giỏi bơi lội
  • Thường sống trong rừng sâu
  • Thường tránh con người, ít tấn công người
  • Giết mồi bằng cách cắn lủng sọ
  • Kén ăn hơn, ăn mồi một lần, không quay lại
  • Khoái khẩu: Thịt cá sấu, hay bắt cá sấu
  • Châu Mỹ (nay chỉ còn Trung và Nam Mỹ)

Mỗi loài báo này đều có loại hoa văn hay họa tiết riêng biệt trên mình, điểm khác biệt cụ thể và chính xác nhất khi phân biệt hai loài báo này chính là các hoa văn hay hoa thị (đốm) trên người chúng mặc dù nhìn qua thì có vẻ cũng không khác biệt nhiều. Phần lớn báo hoa mai không có đốm trong các hoa thị mà báo đốm Mỹ luôn luôn có đốm nhỏ trong hoa thị này (chỉ có Báo hoa mai Amur và báo hoa mai Hoa Bắc thỉnh thoảng là ngoại lệ), tức là báo đốm Mỹ thì có đốm to và chấm tròn nhỏ ở giữa, còn báo hoa mai không có các chấm đen bên trong hình hoa thị trong khi báo đốm có nhiều hơn một đến hai đốm nhỏ bên trong, mật độ đốm thưa hơn, hoa thị của báo hoa mai thường nhỏ hơn báo đốm nên mật độ đốm hoa thị ở báo hoa mai cũng nhiều hơn báo đốm, trông dày đặc hơn, vòng viền hoa thị của báo đốm lớn hơn báo hoa mai, đốm của báo hoa mai chụm lại giống hình cánh hoa mai.

Hoa thị (khoanh đốm)
Hoa thị của báo hoa mai nhỏ hơn, bên trong không có chấm nhỏ, mật độ đốm dày hơn.
Hoa thị của báo đốm có một đến hai đốm nhỏ bên trong, vòng viền hoa thị của báo đốm lớn hơn

Điểm khác biệt thứ hai là màu da của báo hoa mai sáng hơn so với báo đốm, các loài báo đốm thường có da màu nâu đậm, sẫm hơn, có pha chút màu cam, trong khi màu lông báo hoa mai thì nhạt màu hơn, một số phân loài báo hoa mai thường có bộ lông thiên về màu xám xanh hơn. Về cấu trúc cơ thể, có thể phân biệt được hai loài này, báo hoa mai có chiều dài hơn báo đốm, chúng có thân hình thon thả, gọn gàng và cao dỏng hơn so với báo đốm, chân dài hơn, đặc biệt là đuôi của báo hoa mai dài hơn, khi di chuyển chúng hay dựng lên là cuộn cao. Trong khi đó, báo đốm lùn hơn, chân ngắn hơn, đuôi chúng ngắn củn cởn và thường không ngỏng lên khi di chuyển (chiều ngang tự nhiên), cơ thể báo đốm chắc nịch, cơ bắp hơn, ngoại hình giống hổ hơn, chúng nặng gần gấp đôi báo hoa mai, chúng có đầu to hơn, mặt rộng hơn, hàm rộng hơn báo hoa mai, khi chúng ngoắc mồm ra thì lớn hơn.

Báo hoa mai thân gọn gàng và thuôn dài hơn, đầu nhỏ hơn, hàm nhỏ hơn
Báo đốm thân hình ngắn hơn và chắc nịch hơn, đầu lớn hơn, hàm lớn hơn
Báo hoa mai chân dài hơn, đuôi dài hơn, cuộn lên cao
Báo đốm chân lùn hơn, đuôi ngắn cũn cởn, chúng là loài có thân hình chắc khỏe và có ngoại hình, kiểu di chuyển và tập tính khá giống hổ, nên được gọi là hổ châu Mỹ

Về tập tính, báo hoa mai sinh sống ở châu Áchâu Phi, trong khi báo đốm sinh sống ở châu Mỹ (hiện nay chỉ con ở Trung Mỹ và Nam Mỹ). Báo đốm Mỹ đã quen với cuộc sống trong các rừng mưa nhiệt đới, thích sống gần nước, bơi lội tốt giống hổ hơn, trong khi báo hoa mai thông thường là tránh ẩm ướt, chúng thích sống ở vùng đồng cỏ khô, bìa rừng, rừng thưa, và là sống trên cây nhiều hơn. Báo đốm Mỹ khi săn mồi, chúng sẽ giết con mồi bằng cách tấn công vào đầu, cắn thủng sọ vì có hàm khỏe, đây là phương pháp đặc trưng của loài báo đốm so với tất cả các loài mèo lớn khác, chúng không trở lại để ăn xác con mồi sau khi ăn. Báo hoa mai giết con mồi bằng cách cắn cổ, làm nghẹt con mồi, chúng thường lôi xác con mồi đem lên cây để ăn. Báo đốm Mỹ đặc biệt có khẩu vị ưa các loài bò sát máu lạnh, nhất là chúng thích bắt và ăn thịt cá sấu, trong khi báo hoa mai không kén ăn, chén hết các thứ từ kích cở từ bọ hung trở lên, không chê xác thối, và đặc biệt báo hoa mai là kẻ thèm thịt chó.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Mèo lớn http://www3.nationalgeographic.com/animals/mammals... http://www.academia.edu/239888/Bite_forces_and_evo... //www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1570911 //www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12363272 http://vnexpress.net/tin-tuc/khoa-hoc/nhung-dieu-t... http://intern.forskning.no/dokumenter/wroe.pdf //dx.doi.org/10.1046%2Fj.1469-7580.2002.00088.x http://panthera.org/popular_publications.html http://baodanang.vn/channel/5437/201002/The-gioi-c... http://www.baodatviet.vn/khoa-hoc/201102/Nam-Mao-n...